Tối nay ngồi uống cà phê ở quán mình. Có một người khách đến hỏi: “Anh hay khuyên mọi người không nên mở quán cà phê mà tại sao anh cứ mở quán liên tục vậy? Hay là anh sợ cạnh tranh?” Mình cười: Thật ra anh vẫn đang cạnh tranh với chính mình đó thôi. Còn anh khuyên người khác vì anh hiểu rõ làm quán cà phê là như thế nào.
Sau nhiều năm làm nghề mở quán cà phê và nghiên cứu về nghề này, mình đúc kết ra kinh nghiệm chỉ có 4 loại người làm quán cà phê thành công:
1. Những người sản xuất cà phê. Họ mở quán cà phê là để tiêu thụ cà phê do họ sản xuất ra. Giá thành đầu vào rẻ nên họ có thu nhập tốt hơn người khác tự mở quán. Điển hình là: Milano, Hoàng Tuấn, Napoli,…
2. Những người làm nghề xây dựng hoặc trang trí nội thất. Chi phí đầu tư quán của họ rẻ hơn người khác rất nhiều nên khấu hao nhanh và có lợi nhuận. Loại này hiện nay khá nhiều.
3. Những công ty vận hành theo chuỗi. Họ được các quỹ đầu tư rót vốn nên nguồn vốn lớn, quy trình quản trị và kiểm soát rõ ràng, chuyên nghiệp. Họ làm theo mô hình thương hiệu, lấy thương hiệu làm điểm nhấn để thu hút khách. Điển hình như: Highlands, The Coffee House,…
4. Những người có mặt bằng sẵn, đẹp. Họ có lợi thế không phải thuê mặt bằng nên không ngại đầu tư, xác định làm để khai thác lợi thế mặt bằng của mình. Dạng này khá nhiều, tuy nhiên, chỉ có 1 ít người thành công, còn lại đa số là tiền lời cũng ngang với tiền cho thuê mặt bằng.
Còn lại, đa số những người thuê mặt bằng, thuê thiết kế làm quán, mua cà phê bột về bán đều không thành công. Ai may mắn thì thu hồi được vốn, lợi nhuận chỉ ngang với gửi ngân hàng. Nhiều người gần như mất trắng sau 6 tháng vận hành, phải đóng cửa quán do doanh thu không đủ bù chi phí. Trường hợp cá biệt mình biết là thành công xuất phát từ 1 quán trở thành một chuỗi là hệ thống quán Đà Lạt Phố, Nhật Nguyệt ở Sài Gòn. Những người sáng lập nên nó là những người rất giỏi, biết cách nắm bắt khe hẹp của thị trường để phát triển và tạo ra nhận diện riêng cho mình.
Mình với ông anh startup mở quán cafe cũng 5 – 6 năm (số vốn ban đầu 200tr, còn lại vay mượn, nhà mình không có điều kiện nên đừng nghĩ là ba mẹ cho), cũng sập tiệm 3 lần, mang nợ gần 7 tỷ, 2 năm mới trả hết rồi làm lại (và nợ tiếp) cứ đầu tư thêm quán là thêm nợ.
Hệ thống cà phê của công ty mình ở Nha Trang đến nay được 15 quán là cả một quá trình vừa làm vừa học, có quán thành công, có quán phải bù lỗ. Ai nhìn vào cũng thấy đông khách nhưng đầu tư bao nhiêu, chi phí thế nào, lợi nhuận ra sao thì chỉ người làm trong cuộc mới biết. Ngay bản thân mình ngoài đầu tư các quán cafe vẫn phải đi làm thuê ăn lương nghề chính là Quản Lý Khách Sạn 3 – 4 sao ở Nha Trang để kiếm thêm thu nhập 1 phần, 1 phần vì cái nghề chính của bản thân đi theo nghiệp suốt cuộc đời, mà một phần quan trọng hơn là nền tảng để lỡ thất bại bên mảng cafe (đầu tư) thì cũng không lo vợ con phải ra đê ở!!!
Cho nên, trừ khi bạn xác định là sẽ gắn bó với cái nghiệp mở quán lâu dài, còn không, nếu chỉ vì kiếm thêm thu nhập thì mình vẫn khuyên là bỏ ý định mở quán đi trước khi hối hận.
Nhắc lại một câu nói mà mình thấy rất đúng: “Ghét ai thì khuyên họ mở nhà hàng, quán cà phê.” Đừng nghĩ mình bàn ra mà nhụt chí, hãy chuẩn bị cho chu đáo và chuẩn bị cho tình huống xấu nhất trong kinh doanh không bao giờ thừa…
Vũ Anh Vũ
